Een lach en een traan

Opa

“Eigenlijk zou opa vandaag jarig zijn.” zeg ik tegen mijn kinderen. “Welke?” vraagt m’n zoon. “Opa Jos” antwoord ik. Ondertussen flitst het door m’n hoofd dat mijn kinderen inderdaad al járen allebei hun opa’s moeten missen. Ik betrap me erop dat ik vandaag even alleen aan mijn eigen vader denk. “Ik ga even een kaarsje voor opa aansteken. ” zeg ik terwijl ik naar de kast loop en mooie kaars uitkies. Ik zet hem op de schouw en steek hem aan.

Mijn vader is al bijna 9 jaar geleden overleden. Als je veel van iemand houdt dan blijft dat gemis altijd. En met feestdagen of belangrijke gebeurtenissen dan is het gemis er extra. Zo ook op pap’s verjaardag. Vandaag. Ik mis hem, maar ik koester wat er was en ben daar dankbaar voor. Ik vind dat ik niet mag klagen. Er zijn namelijk veel kinderen en jongeren die hun vader of moeder veel vroeger moeten missen. Véél te vroeg als je het mij vraagt…

Ik heb mijn vader nooit gezien

In mijn praktijk voor Remedial Teaching komt het voor dat ik kinderen begeleid waarvan een van de ouders helaas is overleden. De papa van Storm overleed toen Storm 5 was, Jens was 3 jaar toen zijn vader ziek werd en overleed. De vader van Suus overleed na een jarenlang ziekbed toen zij in groep 8 zat. Vorig jaar overleed de sterke papa van Jolijn zeer plotseling op de dag dat zij 17 werd. De papa van Bram stierf twee weken voor zijn geboorte. “Ik heb mijn vader nooit gezien. Toen ik geboren werd was hij al dood.”

Omgaan met verlies

Hoe je omgaat met het verlies van iemand waarvan je veel houdt is voor volwassenen vaak al heel moeilijk, laat staan voor kinderen. Toch denk ik dat álle situaties 1 ding met elkaar gemeen hebben: erover blijven praten! Herinneringen ophalen. Dat hoeft niet altijd melancholisch te zijn, vol verdriet of met boosheid. Over iemand blijven praten, een foto neerzetten, af en toe een kaarsje aansteken kan ook luchtig, niet zweverig. Soms met een lach en soms met een traan. Herinneringen zijn niet altijd droevig maar vaak ook heel mooi en vrolijk! Ook al zijn er soms even geen woorden voor, de dood hoort nu eenmaal ook bij het leven.

Miranda

Toen ik zelf een jaar of 7 was, woonde ik in een klein groen dorpje in Midden-Limburg. Onze achtertuin grensde aan de tuin van mijn achterbuurmeisje en klasgenootje Miranda. Ze was lief, wat verlegen en we hadden altijd veel fun samen. Wanneer we allebei in onze eigen tuin waren, was er een plekje in de achtertuin waar we elkaar gewoon konden zien. Bij een lage heg. Daar kletsten en giechelden we vaak even. Op een dag, ik weet het nog heel goed, zei mijn moeder tegen me dat Miranda dood was. Van de ene op de andere dag. “Ik geloof je niet, je maakt een grapje!” zei ik tegen mijn moeder. Mijn moeders antwoord hierop was duidelijk. “Manon, hierover maak ik geen grapjes.” …

Er werd verder niet meer over gesproken. Ook niet op school! Geen foto in de klas, geen tekening, geen afscheid, geen voorleesverhaal, geen gesprek, geen liedjes of versjes. Er was niets. Wij klasgenootjes van Miranda, werden helemaal niet betrokken bij het oh zo plotselinge verlies van haar! Zeer waarschijnlijk met de beste bedoelingen, maar Miranda was niet alleen dood. Ze werd ook nog doodgezwegen…

Nu is dat anders!

Hoe anders is dat nu! En… hoe blij ben ik daarmee! Kinderen worden nu betrokken bij het afscheid van iemand die ze goed kenden, of waarvan ze veel hielden. Er is nu vaak aandacht voor rouwverwerking. Er zijn nu allemaal mooie materialen om te helpen bij het afscheid nemen. Er zijn zelfs speciale rouwkoffertjes. Er zijn ook veel boekjes over. Voor hele jonge kindjes maar ook voor oudere kinderen. Die heb ik ook in mijn praktijk.

Wist jij dat mijn oma is overleden?

Babette, groep 6, ging aan tafel in mijn praktijk tegenover me zitten. Ik vroeg of er nog iets was dat ze wilde vertellen. Zo begin ik altijd de les. Soms word ik bijgepraat over een goed behaald punt, soms over een puppy die komt en zo kan ik nog 1001 voorbeelden geven van nieuws dat kinderen met me delen.

“Manon? Wist je eigenlijk al dat mijn oma overleden is? Mijn vader heeft nu geen ouders meer. Dat vind ik wel zielig voor hem.” Ik praatte erover met Babette, want dit was natuurlijk té belangrijk om meteen over te gaan op de begeleiding rondom haar dyslexie. Spelling en technisch lezen moesten even wachten. Babette praatte, ik luisterde. Er volgde een mooi gesprekje. Daarna pakte ze de gevoelskaartjes (‘houden van’ en ‘verdrietig’) en zei vervolgens: “Zullen we nu beginnen met de les?”. Voor haar begon de les nu pas… Mooi!

Hoe ga jij ermee om?

Iedere leerkracht maakt het mee dat de opa of oma van een kind uit de klas overlijdt. Of een ander familielid. Of, vaak ook heel verdrietig voor het kindje in je klas, een huisdier. Hoe ga jij er als juf of meester mee om? En als ouder? Wat vind jij dan belangrijk om te doen? Ik lees het graag in je reactie!

Until next time? Tot blogs! Manon

Misschien heb je iets aan dit blog gehad of vind je dat iemand anders dit blog zou ‘moeten’ lezen. Fijn wanneer je dit blog dan deelt. Je kunt je ook hieronder abonneren op mijn blogs. Thanks!